Η ιστορία των μουσείων μπορούμε να πούμε ότι αντικατοπτρίζει την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας σε κοινωνικό και γνωστικό επίπεδο, καθώς το πρώτο κιόλας μουσείο μέχρι το τελευταίο πιο σύγχρονο, συνδέονται απόλυτα με το ιστορικό, πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλονμέσα στο οποίο ιδρύονται και λειτουργούν.
Αρχικά τα μουσεία (όπως ονομάζονταν τότε οι χώροι μελέτης και έρευνας), κατά την αρχαιότητα, απευθύνονταν σε ένα κλειστό κύκλο ανθρώπων και κυρίως διανοούμενων. Π ροωθούσαν τη γνώση κια τον πολιτισμό, αλλά μέσα στα πλαίσια της κρατικής εξουσίας. Κατά την αναγέννσηση, οπότε κατα πολλούς έχουμε και την ίδρυση του πρώτου μουσείου, προγόνου του μουσείου με τη σημερινή έννοια- με την πρόοδο του εμπορίου, την κυριαρχία του υλισμού, της εκκοσμίκευσης του κόσμου και την κατανομή του ταξικού συστήματος με βάση τη σώρρευση πλούτου- τα μουσεία αποκτούν πολιτική διάσταση. Οι ευκατάστατοι συλλέκτες αντικειμένων θεωρούνταν και κυρίαρχοι της γνώσης, καθώς η γνώση τότε συνδεόταν με τη θέαση. Η ίδρυση ενός μουσείου, ήταν ο καλύτερος τρόπος να προσδώσει περισσότερο κύρος και αίγλη στους ήδη πλούσιους και έχοντες την εξουσία. Όπως η γνώση ήταν συνδεδεμένη απλά με τη θέαση χωρίς προβληματισμούς σχετικά με την αιτιότητα των πραγμάτων, έτσι και η σύνθεση των αντικειμένων ως εκθέματα γινόταν με βάση την ομοιότητά τους.
Μ ε την ανάπτυξη και την εξέλιξη των επιστημών, την θεωρίας της "κοσμοαντίληψης" και την εμφάνιση νέων κοινωνκών σχηματισμών, τα μουσεία άρχισαν να αποκτούν έναν πιο εκπαιδευτικό χαρακτήρα με ακαδημαικό υπόβαθρο. Οι συλλογές απο ιδιωτικές και κλειστές σταδιακά γίνονται δημόσιες και ανοιχτές στο ευρύ κοινό. Τα μουσεία γίνονται πιο εξειδικευμένα. Τον 19ο αιώνα με ορόσημο την γαλλική επανάσταση, τονίζεται ο εθνικός χαρακτήρας των μουσείων. Η γνώση τυπικά, είναι ανοιχτή για όλους. Γεννιέται η ιδέα του εθνικού μουσείου, το οποίο δεν είναι απλά χώρος απόκτησης γνώσης, αλλά τόπος διαμόρφωσης και ενίσχυσης της εθνικής συνείδησης. Τα λάφυρα των αποικιοκρατων νομιμοποιούνται ως εκθέματα μουσειακά και τα μουσεία γίνονται θεματοφύλακες του πολιτισμού και της παγκόσμιας κληρονομιάς, την οποία οικειοποιείται ως εθνική κάθε κράτος που την εκθέτει στις προθήκες του. Μέσω των εθνικών μουσείων ενισχυόταν πλέον το κύρος της πολιτισμικής κυριαρχίας των εθνών.
Στις μέρες μας πλέον τα μουσεία προσομοιάζονται με θεματικά πάρκα. Προυσιάζουν έντονες αλλαγές στην οργάνωση, στον προσανατολισμό και την επικοινωνική πολιτική τους με το κοινό. Στόχος του σημερινού μουσείου είναι ο διάλογος με το κοινό και η επικοινωνία. Η περιήγησή μας σε ένα μουσείο θεωρείται μια εμπειρία με πολιτιστική και κοινωνική σημασία, που μπορεί να αλλάξει την οπτική μας αντίληψη. Στην ουσία όμως, σε όλη τη διάρκεια του θεσμού, τα μουσεία προσάρμοζαν το χαρακτήρα τους και τη φυσιογνωμία τους με βάση τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά συμφραζόμενα και δεδομένα της κάθε εποχής. Οι σχέσεις εξουσίας μουσείων- κοινού, αλλά και οι σχέσεις εξουσίας που υφίστανται μέσα στη δομή ,την οργάνωση και τη λειτουργία ενός μουσείου υπήρχαν και θα υπάρχουν . Στις μέρες μας, ένα μουσείο μπορεί να προσδώσει κύρος σε οποιοδήποτε κομμάτι του υλικού πολιτισμού επίλέξει να εκθέσει στις προθήκες του. Η προεπιλεγμένες συλλογές, μπορεί να υποστηρίξει κανείς, ότι συμβάλλουν στον έλεγχο και στη χειραγώγηση της γνώσης, στη διαμόρφωση συγκεκριμένης πολιτιστικής αισθητικής και στον ορισμό του υλικού πολιτισμού. Η "κοσμοθεωρία" μπορεί να οδήγησε στην εκκοσμίκευση και στην εκλογίκευση του κόσμου, ο χώρος ενός μουσείου όμως, εξακολουθεί να παραμένει ένας ιερός τόπος που έχει την εξουσία να μετουσιώνει και να ιεροποιεί τα εκθέματά του.