5 Μαρ 2008

Στεφοπούλου Ιωάννα Πώς κατανοείται η ανθρωπολογία στα μουσεία;

«Ανθρωπολογία» είναι η επιστήμη που μελετά και εξετάζει τον άνθρωπο στο σύνολο των σωματικών χαρακτηριστικών του και των εκδηλώσεων της διανοητικότητάς του. Η ανθρωπολογία δηλαδή μελετά τον άνθρωπο – στο παρόν και στο παρελθόν- από όλες τις πλευρές: σωματική και ψυχολογική, κοινωνική και ηθική, φιλοσοφική και θρησκευτική. Τον 19ο αιώνα δημιουργήθηκε ένας κλάδος της ανθρωπολογίας που ονομάζεται «πολιτιστική ανθρωπολογία»(σύμφωνα με την αμερικανική ανθρωπολογία) ή «κοινωνική ανθρωπολογία»(σύμφωνα με την βρετανική ανθρωπολογία), ο οποίος μελετά την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού με την ευρεία έννοια. Ο κλάδος αυτός γεννήθηκε από μια ανάγκη ταξινόμησης και ερμηνείας του τεράστιου και ακατάστατου όγκου πληροφοριών που είχε συγκεντρωθεί με τις εξερευνήσεις των προηγούμενων αιώνων.

Η επιστήμη αυτή αρχικά παρέμεινε σε ακαδημαϊκό-θεωρητικό επίπεδο χωρίς να μπορέσει να κάνει πράξη τις θεωρίες της μέσα στα μουσεία. Τον 20ο αιώνα πια οι ανθρωπολόγοι αρχίζουν να αποκτούν ενεργό ρόλο μέσα στο χώρο των μουσείων καθώς προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον τρόπο με τον οποίο συλλέχθηκαν τα αντικείμενα, το περιβάλλον στο οποίο «έζησαν» και κατ’ επέκταση να ασχοληθούν με την ταξινόμηση όλων των αντικειμένων. Η ανθρωπολογία είναι η επιστήμη που έρχεται να θα δώσει το πραγματικό νόημα στα αντικείμενα των μουσειακών συλλογών και να καθορίσει όχι μόνο την ταυτότητα των αντικειμένων αλλά και ολόκληρου του μουσείου.

Τον ρόλο της ανθρωπολογίας μέσα στο μουσείο έρχονται να ενισχύσουν οι επιστήμες της Εθνολογίας και της Εθνογραφίας οι οποίες παρέχουν στην ανθρωπολογία το υλικό για μελέτη. Έτσι τα εθνογραφικά μουσεία ήταν αυτά που πρώτα έδωσαν τη δυνατότητα στην ανθρωπολογία να μελετήσει τις εθνογραφικές συλλογές τους Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι οι επιστήμες αυτές μπορεί να έχουν κοινό πεδίο μελέτης αλλά σε καμία περίπτωση η μια επιστήμη μπορεί να κάνει τη δουλειά της άλλης.

Η ανθρωπολογία πολλές φορές βρέθηκε να ταυτίζεται με την επιστήμη της μουσειολογίας χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ισχύει. Η μουσειολογία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των σκοπών και της οργάνωσης των μουσείων, έχει δηλαδή ένα πρακτικό υπόβαθρο που την ξεχωρίζει από το καθαρά θεωρητικό υπόβαθρο της ανθρωπολογίας. Στο χώρο όμως του μουσείου, η συνεργασία των δύο επιστημών είναι απαραίτητη για να θεωρηθεί το μουσείο ολοκληρωμένο. Σήμερα γίνονται προσπάθειες από διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα -κυρίως του εξωτερικού- οι δύο επιστήμες να διδάσκονται μαζί έτσι ώστε να δίνουν τη δυνατότητα σε όλους τους φοιτητές να συνδυάζουν την πράξη με την θεωρία.

Τέλος η θέση της ανθρωπολογίας, όπως ακριβώς συμβαίνει με την επιστήμη της μουσειολογίας, είναι μέσα στον ευρύτερο χώρο του μουσείου για τον πολύ απλό λόγο ότι η ανθρωπολογία είναι η επιστήμη που θα καθορίσει τη φυσιογνωμία του μουσείου και την ταυτότητά του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: